Загадкі на беларускай мове

А

• Ці то ў будні, ці то ў святы

  Носіць свой кажух багаты.

  А яна ж яго не шыла

  І за грошы не купіла. (Авечка)

• Чырвоны сабака ў печы гуляе.                                                                Ніколі не брэша, а рукі кусае. (Агонь)

• Спіць у печы рыжы звер,

  Ты яму не дужа вер.

  Прачынаецца суровы –

  Пачынае есці дровы:

  Круглякі і смалякі –

  Ненажэрны звер такі. (Агонь)

• • Нарадзіўся сярод градкі.

    Быў шурпатым – вырас гладкі

    І ляжыць пад кустом

    Дагары крывым хвастом. (Агурок)

• • Ляжыць сярод градкі зялёны і гладкі. (Агурок)

  • На градцы ён доўгі, зялёны, а ў бочцы салёны. (Агурок)

• Сядзіць пахом на носе вярхом,

  Сам не чытае, а людзям дапамагае. (Акуляры)

• Хто жыве ў віры ля кручы,

  Паласаты і калючы,

  Мае крылы, хоць не птах,

  І на рыб наводзіць жах? (Акунь)

• Вы знаёмы з гэтым зверам?

  На ілбе ў яго два дрэвы. (Алень)

• Сам не ўмее ён нічога,

  А ў руку калі ўзяць –

  Можа нам ён многа-многа

  Паказаць і расказаць. (Аловак)

• У цвёрды кажушок

  Схаваўся смачны камячок.

  Каб ядзерка дастааць,

  Трэба малаток дастаць. (Арэх)

• У маленькім гаршчочку смачная каша, ды зачэрпнуць цяжка. (Арэх.) 
• У лісці хаваюцца, сонцам наліваюцца.                                                 А паспеюць, дык над намі свецяць белымі ілбамі. (Арэхі)

• У маленькіх гаршчочках каша смачненькая. (Арэхі)

• З-пад капелюша, з-пад капялюшыка

  Даставалі спарыша ў пялюшачках.

  Вылузвалі са шкарлупкі –

  забалелі нашы зубкі. (Арэхі) 

• Смачная кашка, а дастаць цяжка.

  Не разаб’еш гаршка – не з’ясі камячка. (Арэх)

• Па ствалах бярозак лазяць,

  Не грыбы, а верхалазы.

  І на пнях яны растуць.

  Адкажы: як іх завуць? (Апенькі)

• Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-7

• Поле шкляное, празрыстае, чыстае,                                                    Межы драўляныя, падмаляваныя. (Акно)

• Дом без вокан, без дзвярэй –

  Поўна ў доме тым людзей.

  Там ляжаць браты радочкам –

  На іх розныя сарочкі. (Алоўкі для малявання)

• Нішто не ляцела, нішто не спужала,

  А ўся затрымцела, а ўся задрыжала. (Асіна)

• Што за хатка на калёсах возіць дзетак і дарослых? (Аўтобус)

• Дом па вуліцы бяжыць.

  Дом падэшвамі шуміць,

  Лічыць кожную хвілінку,

  Падбягае да прыпынку,

  Забірае жыхароў

  Ды бяжыць наперад зноў. (Аўтобус)

Б

• Не рыба, а плывец, не конь, а ходзіць, не піла, а рэжа. (Бабёр.) 

• У ваду нырае смела,

  Хатку ён будуе ўмела,

  Пад вадой і на вадзе

  Будаўніцтва ён вядзе. (Бабёр)

• Адгадайце, хто такі на нагах гусіных

  Сярод быстрае ракі збудаваў плаціну. (Бабёр)

• Сам я голы і пусты, але голас мой густы,

  І ўсім у страю я каманды падаю. (Барабан)

• То таўсцее, то худзее,

  На каленях плача,

  А хто чуе – не бядуе:

  весяліцца, скача. (Баян)

• Два браты глядзяць у ваду, а ніколі не сойдуцца. (Берагі) 
• Круглае, як сонца, гарыць пад ім донца; зарумянены бачок – шух на ручнічок! (Блін).

• Я падручнік знакаміты,

  Усіх знаёмлю з алфавітам.

  У першы клас вас запрашаю,

       Шлях у навуку адкрываю. (Буквар)

• Што за дзіўны насарог?

  Дзякуючы рогу

  Роў засыпаць дапамог,

  Разраўняў дарогу. (Бульдозер)

• Зелёная – не елка, чырвоная – ды не дзеўка, з хвастом – ды не мыш. (Бурак)  

• Чырвоная дзюба, чырвоныя пяты.                                                               На лузе цыбаты, у небе – крылаты. (Бусел)

• У чырвоных доўгіх ботах

  Ходзіць хтосьці па балотах.

  Дзюбай доўгаю, як сук,

  Ловіць жаб ён і гадзюк. (Бусел)

• Па лужку ідзе цыбаты.

  Уцякаюць жабяняты.

  Уцякаюць жабкі,

  Аж мільгаюць лапкі. (Бусел)

• Праз горы, даліны, праз тысячы сёл

  З вялікай краіны вярнуўся пасол.

  Спаважны, чыноўны, ён стаў на страсе,

  У ботах чырвоных, каб бачылі ўсе. (Бусел)

• Я расла ў цёмнай цямніцы,

  Як вырасла, узялі ў святліцу.

  З мяне шкуру ўсе дзяруць,

  Мяне вараць, мяне труць,

  Булкі з мяне пякуць.

  Адгадайце, хто ж гэта я.

  Ці вы ведаеце маё імя? (Бульба)

• Зверху зялёны, знізу чырвоны. (Бурак)

• Адна я ў лесе з белаю карой. Багата сокам веснавой парой. (Бяроза)

• Уздоўж дарогі сталі ў рад

  сёстры, нібы на парад.

  У спаднічках белых, вузкіх,

  У зялёных пышных блузках. (Бярозы)

В

• Невялікі, рыжаваты, 
  А хвост доўгі і калматы,
  На дрэве жыве і шышкі грызе.  (Вавёрка)

• Я рухавы звярок, заўжды весела мне.
  Мая хатка – дупло на высокай сасне. (Вавёрка)

• З ялінкі на ялінку, з галінкі на галінку
  Скача агеньчык жывы…
  Хто гэта? Знаеце вы? (Вавёрка) 
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-5

• Што бяжыць без повада?
  (Вада).
• Без ног бяжыць. (Вада.) 

• Я першы сродак ад пажару,

  Ператварыцца магу ў пару,

  Магу быць снегам і дожджом,

  Магу быць шэранем, ільдом.

  Ніхто мяне не праміне,

  Бо жыць не можа без мяне. (Вада)

• Што   
  ў жыце, як неба с
  інее і 
  п
  рыгожа-
  п
  рыгожа квітнее? (Васілёк)

• Цвіту ўсё лета я, жыву звычайна ў жыце.

  Хлапечае ў мяне імя. Як зваць мяне, скажыце. (Васілёк)

• І нажом рэзалі, і дротам вязалі,

  А ён дык не плача, па падлозе скача. (Венік)

• Шустранькі, маленькі, сам у шэрай світцы,

  Шукае канапелькі, каб трохі пажывіцца. (Верабей)

• Ні рук, ні ног не мае, а яблыкі страсае. (Вецер.) 

• Вее, сее, рассявае, зімою сляды замятае. (Вецер)

• Чы
  рвонае цельца, каменнае сэрца,                                                                      вінная на смак, а завецца як? (Вішня)
• Хоць малы ён, часам з кулак, але ў рукі не возьмеш ніяк. (Вожык.) 

• Пад хвоямі,
  Пад смолкамі,
  Па лясных дарожках
  Бяжыць
  Клубок з іголкамі
  На кароткіх ножках. (Вожык)

• Ой, клубочак дужа колкі,
  Бо тырчаць з яго іголкі. (Вожык)

• Я прысела пад дубок, там качаецца клубок.
  А які гэта клубок,
  Што кальнуў мяне пад бок? (Вожык)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-4

• Вельмі калючы, колецца балюча.

  Як лісы спужаецца, у клубок хаваецца. (Вожык)

• Круглае, гарбатае, вакол махнатае, як прыйдзе бяда, пацячэ і вада. 
  (Вока).

• Праз дарогу жывуць, адзін другога – не бачаць. (Вочы)

• Кіёк у руцэ, а нітка ў руцэ. (Вуда)

• У адным доме сотні жыхароў, а сям'я адна. (Вулей.) 
• Каляровае карамысла цераз рэчку павісла. 
  (Вяселка).

• Ад нябёсаў да зямлі сем сцяжынак праляглі. (Вясёлка)

• Це
  раз 
  рэчку ёсць да
  рога без канца , без к
  раю.                                                 Пабл

  ішчыць нямнога, а 

   

  пасля зн

  ікае. (Вясёлка)

               

Г

• І дзень ішоў, і ноч ішоў,

  А з месца нават не сышоў. (Гадзіннік)

• Працуе ноч і дзень,

  І дзень, і ноч не спіць.

  Ён стоячы ідзе, а ідучы – стаіць. (Гадзіннік)

• У адным клубочку ды сем дзірачак. (Галава.)
• Круглы хлявец поўны белых авец. (Гарбуз.) 

• Ён у самы санцапёк падстаўляе сонцу бок.

  Колер мае жаўтаваты,

  А вось формай – круглаваты. (Гарбуз)

• Рыжы Мартын лез цераз тын.

  Сам перабраўся,

  А хвосцік застаўся. (Гарбуз)

• Гэта што за скрынка,

  Скрынка-весялінка?

  Як яе я расцягну,

      То адразу заскачу. (Гармонік) 

• Сакаўны, зялёны, смачны,

  На галінцы ў стручку вісіць.

  А сарвуць – ён і не плача,

  У рот, як рэчанька, бяжыць. (Гарох)

• Зубастыя, а не кусаюцца. (Граблі.) 

• Адна маці дванаццаць сыноў мае

  І разам на ўсіх націскае. (Граблі)

• 3 неба крупы падаюць. (Град) 

• За ўсіх птушак ён чарней,

  Чысціць поле ад чарвей. (Грак)

• Чорны, насаты, крыклівы, дзюбаты.

  Рана з поўдня прылятае,

  Першы ён вясну вітае. (Грак)

• Стукае, грукае, а нідзе яго не відаць. (Гром)

• Паміж гор сядзіць Рыгор, капелюшом накрыты. (Грыб.) 
• Стаіць ляпёшка   на   адной ножцы. Хто міма ні пройдзе, усякі ёй паклоніцца. (Грыб)

• У бары пад хвойкай колкай

  Вырас беленькі Рыгорка.

  Маша з кошыкам ішла

  І Рыгорку знайшла. (Грыб)

• Я расту на ножцы гладкай

  Пад карычневаю шапкай

  З тонкай шоўкавай падкладкай. (Грыб)

• У зялёным гушчары, ля пянька або сасны,

  Хто хаваецца ў бары ў каляровым каптуры? (Грыбы)

• Белая, як снег, цэлы дзень у рэчцы купаецца,

  на бераг выйдзе – сухая. (Гусь)

Д

• З хаты ў хату водзіць, а сама не заходзіць. (Дарога)

• Цягнецца нітка без канца, без краю –
  Лесам, пералескам, полем, каля гаю.
  Ні яе парваць, ні ў клубок зматаць. (Дарога)

• Мяне ўсе просяць,
  Мяне чакаюць,
  А як толькі з’яўлюся,
  Хавацца пачынаюць.  (Дождж)
  
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-9

• Як ідзе – і шастом галавы не дастаць,
  А ўпадзе – з травы-муравы не відаць. (Дождж)

• Спачатку падае, пасля ўстае.
  Пасля гасцінцы раздае. (Дождж)

• Што без ног ідзе? (Дождж)

• Ён у мокрай век апратцы

  Па траве бяжыць і хатцы.

  Яго доўгіх тонкіх ножак

  Палічыць ніхто не можа. (Дождж)

• Маю сцены і вуглы,

  Жыллём тваім з’яўляюся. (Дом)

• На дзве нагі пакладзены

  Радочкам перакладзіны.

  На апошнюю як стану,

  То і птушачку дастану. (Драбіны)

• Яно для ўсіх нас – добры друг,

  Хоць дзіваком здаецца,

  Што надзяе вясной кажух,

  А ўвосень раздзяецца. (Дрэва)

• Рук многа, а нага адна. (Дрэва)

• Вясна прыгожа яго апранае,

  А восень з яго ўсё здымае. (Дрэва)

• І ў сто гадоў я малады.
  Маё насенне – жалуды. (Дуб)
  
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-5

• Што хутчэй за ўсё на свеце? (Думка)

• Ля дарогі – шарык белы,

  Вецер дзьме, а шарык цэлы.

  А як дзьмухнуць хлапчукі –

  Пух ляціць ва ўсе бакі. (Дзьмухавец)

• Цвіце ў маі і вопраткі мяняе. (Дзьмухавец)

• Цэлы дзень толькі тым і заняты,

  што праводзяць то ў хату, то з хаты. (Дзверы)

• Адной ручкай усіх сустракае,

  Другой – дадому праводзіць. (Дзверы)

• Хоць не ляснік, хоць не цясляр,

  А ў лесе важны гаспадар –

  Пасаду доктара займае:

  Тук-тук! – ён дрэвы правярае. (Дзяцел)

• Тук, тук, тук! – ад сасны да сасны

  Рэха нясецца.

  Лечыць сасну доктар лясны.

  Як ён завецца? (Дзяцел)

Е

• Шмат на ёй іголак, але ўсе без вушак. (Елка)

Ж

• За купіну хаваюся ад буславых вачэй…

  Што за дзяўчынка я?

  Скажыце вы хутчэй. (Жаба)

• Не на дрэве, не ў кустах

  Пасяліўся шэры птах.

  Ён жыве ў полі,

  Дзе прастору болей.

  К сонцу падымаецца,

  Песняй заліваецца. (Жаваранак)

• Жоўта-зялёная хатка…

  Спіць там дубочак-дзіцятка.

  Прычакае ён вясну

  І абудзіцца ад сну. (Жолуд)

• У залаты клубочак схаваўся дубочак. (Жолуд)

• Маленькі галышак упаў з вышак,

  Не так пабіўся,

  Як шапачкі пазбыўся. (Жолуд)

• З дзівам дзіўным я спаткаўся:

  У яечку дуб схаваўся. (Жолуд)

• Чоран, ды не воран, рагаты, ды не бык,                                  Шэсць ног без капыт. Ляціць – вые,                                          Сядзе – зямлю рые. (Жук)

• Ён вясной крычыць:

  - Курлы!

  І крылом махае.

  А ўвосень, дзе цяплей,

  Хутка адлятае. (Журавель)

З

• Не брэша, не кусае, а ў хату не пускае. (Замок)

• Улетку шэранькі, узімку беленькі,                                                                    Доўгія вушы мае, хутка ў лес уцякае. (Заяц)

• Даўгавухі, касавокі, скача без аглядкі.                                              Ад ваўка і ад лісіцы… Хто знайшоў адгадку? (Заяц)

• Мае звонкі галасок,

  Усіх склікае на ўрок. (Званок)

• А ў ім ажно сорак казачных братоў.

  Загадка наша, дружа,

  Цябе даўмецца просіць:

        -       Хто век жыве на сушы,

  Але цяльняшку носіць? (Зебра)

• Госця ноччу завітала -                                                                              Палатна наткала.                                                                                                Разаслала навакол -                                                                                          Стаў святочна-белым дол. (Зіма)  

• Што за астры – люба глянуць.

  Толькі ўночы цвітуць, а ўдзень вянуць. (Зоркі)

• На небе з’яўляюцца толькі ў ночы.

  Убачыць іх зможа любы, хто захоча.

  Здаецца, што лёгка адтуль іх узяць,

  Але ж нам рукою да іх не дастаць. (Зоркі)

• Ноччу на небе з’яўляюцца,

  Ззяюць, пераліваюцца.

  Толькі раніца надыдзе,

  Час развітвацца прыйдзе. (Зоркі)

• Гучна-гучна зароў

  Цар пушчанскіх звяроў. (Зубр) 

• З грывай, а не конь.

  З рагамі, ды не бык.

  З барадой, а не казёл.

  Цар пушчанскіх звяроў. (Зубр) 

• Калі мы ядзім – яны працуюць.

  Калі не ядзім – яны адпачываюць.

  Не будзем іх чысціць – яны захварэюць. (Зубы) 

• Дзетак сваіх не гадуе,

  Нават гнязда не будуе,

  Звонка ў лесе гукае.

  Што за птушка такая? (Зязюля)                               

• Што нас корміць, а есці не просіць? 
  (Зямля).

І

• Сівенькая, маленькая, а ўвесь свет абшывае. (Іголка.) 

• Маю тонкі, востры нос,

  Каляровы доўгі хвост.

  Спрыытна я ў руках мільгаю,

  Носікам свій шлях шукаю. (Іголка)

• Як мошкі над агнём

  Раяцца ноччу, нават днём,

  Ды іх не ловяць птушкі,

  Бо пякуцца гэты мушкі. (Іскры)

К

• Ён у самы санцапёк

  Падстаўляе сонцу бок.

  Колерам зеленаваты,

  У цяльнашцы паласатай. (Кавун) 

• Круглы ён і паласаты,

  Брат прынёс яго дахаты.

  Вельмі смачны, сакавіты,

  Яркай чырванню наліты.

  -       Вось дык так, - смяецца Ала, -

  Колькі з’ела, а ўсё мала. (Кавун) 

• Невялічкі яе рост,

  Рожкі ёсць, бародка, хвост. (Каза)

• Як такая рэч завецца,

  Што цэлы год лічыць

  І ніколі не саб’ецца? (Каляндар)

• Ля ракі жыве званар,

  Ён балотны гаспадар,

  Даўганосы, даўганогі,

  Голас тонкі, а сам строгі. (Камар)

• Доўгі насок, тонкі галасок, хто яго заб'е, той сваю кроў пралье. (Камар.)

• Полем-ніваю паўзе,

  Аж зямля пад ім гудзе.

  А навокал стук і грук –

  Жне, малоціць на сто рук. (Камбайн)

• Што ляжыць, не павернецца. (Камень)
  

• Што за кніжка, братцы, вырасла на градцы?
  Круглая, зялёныя лісты, ды яе не прачытаеш ты. (Капуста)

• Латка на латцы, не сшыты іголкаю. (Капуста)

• Вярхом сядаю, на каго – не знаю, знаёмага ўбачу – адразу падскочу.(Капялюш).

• Пасярод двара стаіць капна,

  Спераду вілы, ззаду мятла. (Карова)

• Двума бадаецца, чатырма ходзіць, адным мух адганяе. (Карова)

• Не куст, а з лісточкамі, не рубашка, а сшыта, не чалавек, а расказвае. (Кніга.) 

• Белае поле, чорнае насенне,

  Хто яго сее, той разумее. (Кніга)

• Хто са мною пасябруе,

  Той са мной не засумуе.

  Языка хоць і не маю,

  А пра ўсё апавядаю. (Кніга)

• Кругленькі, маленькі, а за хвост не падымеш. (Клубок.)  

• Кожны з іх па столькі ж адшукаць гатоў. (Колас)

• Аднойчы дзядзька русы

  Спаткаўся ў полі нам:

  Тырчаць угору вусы

  даўжэйшыя, чым сам. (Колас)

• Сам не бачыць, а дарогу паказвае. (Компас)

• Усіх возіць, а сам пехатою ходзіць. (Конь)

• Касматы, вусаты, есці пачынае – песенькі спявае. (Кот)

• Хто зялёнымі вачамі грозна бліскае начамі,                                                   Мае пухленькія лапкі, мае кіпцікі-царапкі,                                             Спінку пругка выгінае, страх на мышак наганяе? (Кот)

• Па хаце ходзіць, хвастом водзіць. (Кот)

• Чатыры лапкі, на лапках - драпках,

  Дачакаецца ночы, засвецяцца вочы. (Кот)

• Ходзіць па двары, на нагах – купцюры, белае каменне нясе.  (Курыца)
• Не агонь, а пячэцца? (Крапіва).
• Не агонь, а не схопіш – абпалішся. (Крапіва)

• Яе не садзяць, а толькі полюць.

  Расце ў саде яна і на полі.

  І пячэцца яна, і кусаецца.

  Што гэта? Як называецца? (Крапіва)

• У двары горка,

  Пад горкай норка.

  Хто ў норцы жыве? (Крот)

• Сам маленькі і крывенькі,

  Важыць толькі грам,

  Ды ў рацэ, бывае,

  Зловіць рыбу з кілаграм. (Кручок)

• Ног

  і ёсць, а не 

  п

  райдуся,

         с

пінка ёсць, а не кладуся.

         

І сядзенне ёсць, а сам не сяджу ніколі.

         Адгадаць ц

і 

ўдасца вам, што г

эта такое? 

 (К

р

эсла)

Л

• Спераду шыльца, ззаду вільцы,

  Наверсе чорнае сукно,

  Падыспадам белае палатно. (Ластаўка)

• Не чалавек, ды частуе ягадамі

  І грыбамі, размаўляе з вамі

  Птушынымі галасамі. (Лес)

• На вадзе родзіцца, а вады баіцца. (Лёд.) 
• Маленькі, сухенькі, усіх адзяе. (Лён)

• Сінявокі, слаўны, чысты,

  Галавасты, залацісты.

  Дасць абноў ён людзям шмат,

  Будзе кожны вельмі рад. (Лён)

• Маленькая дзежачка поўная кісляціны. (Лімон)

• Я зацвітаю кожным летам,

  Не пышным, ледзь прыкметным цветам.

  Але як толькі расцвіту,

  Дык пчолы чуюць за вярсту. (Ліпа)

• Г
  эта хітрая  паненка носіць рыжую сукенку.                                     Ад яе вачэй хавай кур хутчэй (Ліса)

• У рыжай разбойніцы хвост, як мятла.                                                            Ад нары уцякла – сляды замяла. (Ліса)

• Рыжая дзяўчына залезла ноччу ў двор –

  Курэй пералічыла і ўсіх панесла ў бор. (Ліса)

• Што за гаспадынька ходзіць каля гаю,

  Залатую футру па зямлі цягае? (Ліса)

• Надзелі паненкі рыжыя сукенкі,

  Жоўтыя хусцінкі і селі пад ялінкай. (Лісічкі)

• Вісіць — зялёны, ляціць — жоўты, ляжыць — чорны. (Ліст.) 

• Яны чорныя, крывыя,

  З нараджэння ўсе нямыя,

  А калі пастануць поруч,

  Як жывыя, загавораць. (Літары)

• У лесе жыве, там жа харчуецца.

  На галаве дрэва красуецца. (Лось)

• А хто мае хвост куртаты,

  Бараду і нос гарбаты,

  Носіць, лесам ідучы,

  Замест шапкі два карчы? (Лось)

• Задраўшы насок, бягуць у лясок. (Лыжы)

• Гляну на яго – сябе ўбачу. (Люстэрка)

• Са страхі морква вісіць, да зямлі не дастае, паху не мае, зімой вырастае. (Лядзяш.) 

• Зімой камлём уверх расце, вясной памірае, хто адгадае? (Лядзяш)

М

• Стаіць певень на калку

  У чырвоным каўпаку.

  І маўчыць, не жаліцца,

  Што каўпак адваліцца. (Мак)

• Яна зусім не мышка, хоць і на М завецца.

  Сама імчыць у норку, а хвост у неба рвецца. (Маланка)
• Як вазьму цябе ў руку, трапна б'еш ты па цвіку. (Малаток.)

• Жалезны кулак, драўляная рука –

  Не любіць цвіка. (Малаток)

• Хоць зубоў не мае, а балюча кусае. (Мароз.) 
• Дзядуля без сякеры мост пабудаваў. (Мароз)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-2

• Што халоднае, як лёд, і салодкае, як мёд? (Марожанае)

• Прыгожая кветачка на сонейку млела.                                                    Хацеў сарваць – яна паляцела. (Матылёк)

• З высокай дарогі глядзіць бычок крутарогі. (Месяц)

• У вячэрняй сіняве залаты чаўнок плыве. (Месяц)

• Бяжыць без сцежкі, без дарожкі,

  Толькі бліскаюць рожкі. (Месяц)

• Царэўна ў няволі, у цёмнай каморы,

  А косы на сонцы, на вольным прасторы. (Морква)

• Паглядзі: вось гэта конь —
  Ярка-рыжы, як агонь.
  Лезе угору ён без стомы,
  Цягне бервяно для дома. (Мурашка)

• Лясной сцяжынкай, дзе лясныя шаты,
  Працаўнічок спяшаецца дахаты.
  Яго амаль не відаць, малога,
  А цягне – болей за сябе самога. (Мураш)
  

• Хто пад соснамі стажком
  Свой узвёў прасторны дом,
  Без пілы і без сякеры
  Змайстраваў і дах, і дзверы? (Мурашкі)
  
  

• Каля сосен, каля ёлак 
  Збудаваны дом з іголак.
  Можа, вам знаёмы ён? 
  Жыхароў у ім мільён.
  Усе працуюць урачыста, 
  Вось чаму навокал чыста.  (Мурашнік)

• Касцёр пад дрэўцам не гарыць,
  Кацёл не грэўся, а кіпіць.
  Кіпіць, кіпіць, не выкіпае,
  Кранеш рукою – апякае. (Мурашнік)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-5

• Не пытайся ў мамы —
  Сам гавары:
  Хто бегае над намі 
  Нагамі
  Дагары? (Муха)

• Што за птушка хатняя гэтая нахабная:
  Нават не баіцца вам на нос садзіцца? (Муха)

• Акрабатка над намі па раўнюткай столі
  Ходзіць дагары нагамі
  І не зваліцца ніколі. (Муха)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-4

• Маленькі шарык пад лаўкай шарыць. (Мыш)

• Шэрая праныра
  сыру кавалак схапіла.
  Ката спужалася –
  У нары схавалася. (Мыш)

• Летам носіць ён кажух,
  Мае свой абход пчаліны,
  Аплятае мёд за двух
  І збірае ў рот маліны. (Мядзведзь)

• Ён пушысты, а не кот.
  Любіць ягады і мёд. (Мядзведзь)

• Скручана, змучана, па хаце скача. (Мятла)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-6

• Упадзе - падскочыць, ударыш – не плача. (Мяч)

• Б’юць яго рукамі, б’юць яго нагамі.

  Ён не скардзіцца, не плача,

  Моўчкі лётае і скача. (Мяч)

• Яго б'юць, а ён не плача. (Мяч.) 

• Яго рукамі і нагамі б’юць

  І век спакою не даюць.

  І цэлы дзень ён скача,

      Але ніколі ён не плача. (Мяч) 

• Сам без ног, малы, пузаты,

  А такі скакун заўзяты!

  Толькі стукні добра ў бок –

  Як адразу пойдзе ўскок. (Мяч)

Н

• Два кальцы, два канцы, а пасярэдзіне цвік. (Нажніцы.)  
• Блакітная дарожка пасыпана гарошкам. (Неба і зоркі)
• Блакітнае вока ад зямлі высока. (Неба)
• Шэрае сукно лезе ў акно. (Ноч)

• Прыйшла чорная маці, усіх паклала спаці. (Ноч)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-6

• Прыляцела чорна хмара, свае крылы распластала.

        Зніклі цені са двара. Дзеткам спаць даўно пара. (Ноч)

О

П

• Без станка, без рук, а кросны тчэ. (Павук.) 

• Пад асінаю зялёнай

  Пашукай ты грыб чырвоны. (Падасінавік)

• Прыгажун на тонкай ножцы –

  У травінках, у расе.

  Яго назва ад бярозкі,

  Бо пад ёю ён расце. (Падбярозавік)

• Чатыры вушкі і два брушкі. (Падушка)

• Туды - рог, сюды - рог,

  Пасярод – нібы пірог,

  А сама напхана пухам

  І ў мяне ляжыць пад вухам. (Падушка)
• Пяць братоў у адну ноч радзіліся, а ростам не роўныя. (Пальцы.)

• Кожны мае з вас, рабяты,
  Верных сябраў па дзесятку,
  Яны кормяць, апранаюць,
  Працаваць дапамагаюць. (Пальцы)

• Што за дзіва? Што за дзіва?
  Наша птушка гаварліва.
  Яна ўмее адмыслова
  Паўтарыць чужое слова. (Папугай)

• У школе пражывае, шмат гаспадароў мае,
  Штогод іх мяняе і ўсім дапамае. (Парта)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-4

• Вушы тарчком, хвосцік кручком.

  Замест носа лыч.

  Смачна есць і спіць. (Парсюк)

• Яго ты ніколі не абмінеш,

  Ці ў хату заходзіш,

  Ці з хаты выходзіш. (Парог)

• Цікаўнаму народу ён дэманструе моду:

  Распусціць хвост, як веер, -

  І ветрыкам павее. (Паўлін)

• Спяшайся, мой веласіпед:

  Вязу я ў сумцы цэлы свет.

  Ён у часопісах, газетах,

  У тэлеграмах і ў пакетах.

  Мяне чакаюць там і тут –

  І з вёскі ў вёску мой маршрут. (Паштальён)

• Не птушка, а за моры ляціць. (Пісьмо)

• Ідзе спаважнаю хадой, нясе бліны пад барадой. (Певень)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-9

• Адмысловы гадзіннік, крылаты будзільнік.

  Адметны і ў спеве. А хто гэта?.. (Певень)

• Што за кавалер, каторы

  Мае рыцарскія шпоры,

  Носіць на хвасце вясёлку,

  Падымае ўсіх на золку. (Певень)

• Усіх буджу, хоць без гадзінніка хаджу. (Певень)

• Раздвоена бародка, вяльможная паходка,

  Ідзе – як цар да трона,

  На галаве – карона. (Певень)

• Зубы вострыя мае, дробна жуе, а не глытае. (Піла)

• На кветках мы летам яе прыкмячаем.

  Хто гэта – успомніце лепей за чаем. (Пчала)

• Не сякера, а шуміць, не пілот, а ляціць, не змяя, а жаліць. (Пчала.)
• Увесь дзень лятае, нектар збірае. (Пчала)

• Задаволена яна:

  Многа мёду прыпасла.

  Вельмі слаўны быў дзянёк!

  Ешце, людзі, мой мядок! (Пчала) 

Р

• Невялікае, без’языкае,

  Не есць, не п’е,

  А гаворыць  і пяе. (Радыё)

• Жывы — чорны, памрэ — чырвоны. (Рак.)  

• Хоць не кравец, а ножны мае,

  Дзве шчацінкі ў зубах трымае.

  У рачулцы, пад карчом,

  У яго надзейны дом. (Рак)

• Цераз лугі, лагчыны

  два браты вядуць сястру з блакітнымі вачыма. (Рака)

• Зімой хаваюся, вясною з’яўляюся,

  Летам весялюся, восенню спаць кладуся. (Рака)

• У лужку-лужочку выраслі сястрычкі: Залатое вочка, белыя раснічкі. (Рамонкі)

• На сцяблінку сонца села,                                                                           Белы капялюш надзела. (Рамонак)

• На замок закрыты,

  Кніжкамі набіты.

  За плечы моцна ўзяўся,

  На спіне ўладкаваўся. (Ранец)

• Вечарам нараджаецца, ноч жыве, а раніцай памірае. (Раса.)
• Ва ўсіх дзетак адзенне з манетак. (Рыба)
• Што ў садзе красуняй завецца і без ахвоты ў рукі даецца? (Ружа)

• Хвалюе водарам, красою,

  Але няпроста ўзяць рукою.

  Галава - пахучая, тулава – калючае. (Ружа)

• У дзвюх родных матак –

  Па пяці хлапчанятак,

  Разам нарадзіліся,

  На ўвесь век здружыліся. (Рукі і пальцы)

• Раніцу кожную лашчыць і сушыць

  шыю, рукі, твар і вушы. (Ручнік)

• Бы ў кошачкі, галоўка,

  А ў лапках сілу мае.

  Па дрэвах лазіць лоўка

  Драпежніца лясная. (Рысь)

• Новы посуд, а ўвесь у дзірках. (Рэшата)

• Гукнеш - адгукаецца, ад людзей хаваецца. (Рэха)

• Яго не бачыў ніхто і ніколі.
  Калі пазавеш, адгукнецца міжволі.

         Твой голас паўторыць і потым маўчыць.

         Ты зноў пазавеш - і яно загучыць. (Рэха)

• Само не гаворыць, ды ўсім адгукнецца.

  Наш голас паўторыць,

  Як мы, засмяецца. (Рэха)

С

• Ляжыць на сене, сам не есць і другім не дае. (Сабака)

• Ён ліслівы, дураслівы,

  Для крыўдзіцеляў куслівы.

  Дорыць ласку і любоў,

  З ім заўжды ты быць гатоў. (Сабака)

• У яе такія вочы: днём - сляпая, бачыць – уночы. (Сава)

• Гудзе, як пчала, ляціць, як страла,

  Крыламі не махае, хто адгадае? (Самалёт)

• Я засцілаю дол ігліцай,

  Спрадвеку слаўлюся жывіцай. (Сасна)

• Без языка, без рук –

  Вачыма размаўляе.

  Чырвоным – ён спыняе рух.

  Зялёным – дазваляе. (Святлафор)

• Хто плачам душу кранае, а слёз пры гэтым не мае? (Скрыпка)

• На тоненькай ножцы стаіць,

  Сонейка на неба глядзіць. (Сланечнік)

• Семачку-зярнятка пасадзіла Натка.

  Цуда вырасла дый годзе –

  Сонейка на агародзе. (Сланечнік)

• Дом ён носіць на спіне,

  А як хто яго кране,

  Ён адразу ж – у дамок,

  Свае дзверы – на замок. (Слімак)

• 3 неба ўпаў — усю зямлю, як абрусам, заслаў. (Снег.)  

• Белы, ды не цукар, ног няма, а ідзе. (Снег)

• Ляцяць птушкі без крыл, садзяцца без ног. (Снег)

• Матылі насіліся,
  Над зямлёй кружыліся,
  А як долу ўпалі –
  Белым пухам сталі. (Сняжынкі)

• Што на полі вырастае, вады баіцца, каранёў не мае? (Стог)

• Маю рогі, маю ногі,
  Я багаты і убогі —
  Ля мяне ўсе сядаюць,
  Дык скажы, як называюць? (Стол)

• Чатыры асілкі – чатыры браты.
  І кожны – аднолькава дуж.
  Побач заўсёды яны
  І носяць адзін капялюш. (Стол)

• Чатыры родныя браты, як толькі нарадзіліся,  

        дык пад адным капелюшом жыць цэлы век згадзіліся. (Стол)

• Што за дзіўнае стварэнне:

  Вырастае без карэння,

  І зусім яна без цвету,

  А патрэбна ўсяму свету.

  Хоць радзіцца на вадзе,

  А ў ваду кінь – прападзе. (Соль)

• Як глянеш - заплачаш, ды ўсе яму рады. (Сонца)

• Стаяць слупы ў бары медна-чырвоныя,

  На іх шапкі ўгары, вечназялёныя. (Сосны)

• Маленькая паненачка схавалася ў цянёк:

  Чырвоная сукеначка, а беленькі пянёк. (Суніца)

Т

• Ну і пабудову збіў дрывасек:
  Чатыры слупы, ніводнай сцяны,
  А на даху сядзіць чалавек. (Табурэтка)

• Часта раніцай бывае і сабой усё закрывае.                           

       Як паглядзіш ты навокал, не відаць нічога вокам. (Туман)

• Што за дзіва? Хіба так бывае?

  На вуліцы лета, а снег лятае.

  Дрэвы, кусты і траву пакрывае.

  У рукі возьмеш, і ён растае. (Тапалёвы пух)

• Як толькі сонейка прыгрэла,

  Зямліцу трохі абагрэла,

  Яна хутчэй зазелянела. (Трава)

• Што за конь? Цяжары возіць                                                                 І арэ, аж гул ідзе!                                                                                     Сёння ён аўса не просіць,                                                                      А ваду, салярку п^,е. (Трактар)

• Конь сталёвы, аўса не просіць, а арэ і косіць. (Трактар)

• У грудзях гарыць агонь,

  А бяжыць, нібыта конь,

  Без аброці,без дугі

  Цягне ў полі ён плугі. (Трактар)

• Хвіліны вольнае не мае,

  Бо спяшаецца заўжды

  І ўчэпіста трымае

  Ён рукамі правады. (Тралейбус)

• Над зямлёю, над вадою

  Трасе белай барадою.

  А як сонейка ўсміхнецца,

  Ён расою разальецца. (Туман)

• За тое, што паказваю,

  За тое, што расказваю,

  Мне ад людзей, вядома,

  Пашана ў кожным доме. (Тэлевізар)

• На адным каромысле

  Застылі два вядры.

  Адно прывыкла слухаць,

  Другое – гаварыць. (Тэлефон)

У

• З галавы да плеч руды,

      Сам стракаты і сівы.
      Гэткай доўгае дуды
      Не бачылі зроду вы. (Удод)

Ф

• І дарослых, і дзяцей –

  Здзівіць нават свет,

  Бо заўсёды на хвасце

  Носіць ён букет. (Фазан)

• Яна гарыць пажарам

  Пад белым акулярам,

  Вядзе ўначы машыну,

  Ажно спяваюць шыны. (Фара)

Х

• 
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-2

• Хто, як Васька-кот, мурлыча

  І мароз у хату кліча?

  У мароза доўгі шлях – па электраправадах.

  Ён карысны нам заўсёды:

  І вясной, і ў непагоду. (Халадзільнік)

• Хатку тата ў дом прывёз,

  У той хатцы Дзед Мароз.

  Ён там спіць і ў сне буркоча,

  Паказацца мне не хоча. (Халадзільнік)

• Мыш не мыш, жыву я ў полі,

  Ветрам дыхаю на волі,

  За шчакой кішэню маю,

  Яе зернем напаўняю. (Хамяк) 

• У ціхае надвор’е няма нас нідзе.

  Як вецер падзьме, бяжым па вадзе. (Хвалі)

• Не шкадуюць мяне, мнуць,                                                                У печ гарачую кладуць.                                                                          А як вымуць, дык нажом                                                                         Будуць рэзаць за сталом. (Хлеб)
• Б’юць кулакамі, далонямі гладзяць,                                              Кладуць на лапату і ў пекла садзяць,                                       А вымуць - нажамі крамсаюць, за тое і лупяць,                         Што ўсе яго хочуць, і ўсе яго любяць. (Хлеб)

• Насупіцца, нахмурыцца, у слёзы ўдарыцца – нічога не застанецца. (Хмара)

• Распластала птушка крылы,

  Нават сонца засланіла. (Хмара)

Ц

• Сам увесь у сярэдзіне, а галава зверху. (Цвік)

• Ідзеш – наперадзе ляжыць,

  Азірнешся – дадому бяжыць. (Цень)

• Белы, як снег, салодкі, як мёд. (Цукар)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-8

• Сядзіць пані ў чырвоным жупане, хто жупан здзірае, той слёзы пралівае. (Цыбуля)

• Завітала ў хату пані ў чырвоным
  сарафане,
  
  Як пачалі распранаць
  – сталі плакаць, праклінаць. (Цыбуля)

• Залацістая галоўка
  выціскае слёзы лоўка.
  
  Хто галоўку пакаштуе, той слязы не пашкадуе. (Цыбуля)

• Летам я рагатая, восенню хвастатая.

  Хоць і горкая зусім, ды патрэбная ўсім. (Цыбуля)

• Між агуркамі, буракамі

  Каза з зялёнымі рагамі. (Цыбуля)

• Вось загадка для Андрэйкі:

  Там і шпалы ёсць, і рэйкі,

  Малаточкам па іх б’юць

  І мелодыю вядуць. (Цымбалы)

Ч

• 
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-6

• Стаіць гусак, злуецца.

  Ён на пліце пасецца.

  Хоць злосны сам, затое

  сям’ю ўсю чаем поіць. (Чайнік)

• Гэты дзед зубочкі мае, хоць нікога не кусае.                         Калі з’еш яго, пячэ, і не хочацца яшчэ. (Часнок)

• Пляскатая, малая, ды што за сілу мае:

  з сабою хату носіць і помачы не просіць. (Чарапаха)

• Маю чорненькі таўкач,

  Але круп ім не таўку.

  Як расту, мяне ты ўбачыш

  На балотцы, на стаўку.

  Пастарэю – распушчуся.

  Угадай: як я завуся? (Чарот)

• Чапу-ляпу – па вадзе птушка шэрая ідзе.                                    Хай там спёка, хай там слота –                                                 Жыць не можа без балота. (Чапля)

• Еду, еду – ні дарогі, ні следу. (Човен)

• Наеўся, напіўся, на агонь усеўся,

  Кашу зварыў, сям’ю накарміў. (Чыгун)

• Што за рэч?

  Паставіш у печ –

  Агню не спужааецца,

  Заўжды назад вяртаецца.

  Вечкай закрываецца,

  На ч пачынаецца. (Чыгунок)

Ш

• Вярхом сядаю, на кім – не знаю.

  Знаёмага ўбачу – адразу саскочу. (Шапка)

• Ну і дзіўны посуд носіш, браце, ты:

  Дагары дном - поўны,

  Дном уніз – пусты. (Шапка)

• Надзьмуўся пузан велічынёй са збан,

  А лёгкі, як пух. Што гэта за зух? (Шар)

• Доўга надувалі і трымалі ж разам.

  Толькі адпусцілі – паляцеў адразу.(Шарык)

• У двары – вялікі дом,

  Нібы вулей, гулкі днём,

  Гул той вечарам змаўкае,

  Раніцою ажывае.

  Хто наведае той дом,

  Набывае веды ён. (Школа)

• Гэты дом у садзе

  На суку прысядзе.

  Без дзвярэй, без акон,

  Толькі дзірка на балкон. (Шпакоўня)

• Пакачуся на памост –

  Застанецца доўгі хвост,

  Ды за хвост той гаспадыня

  Мяне з долу не падыме. (Шпулька нітак)

• Адгадаць павінны, што гэта за свінка:

  На спіне - драўнінка, на жываце – шчацінка. (Шчотка)

• Зубасты дзядзька ў рэчцы жыве,

  Маленечкім рыбкам жыцця не дае. (Шчупак)

Э

• Хобат мае, ды не слон.

  Па балоце ходзіць ён.

  След глыбока пракладае

  І ў балоце прападае. (Экскаватар)

• Мае хобат, нібы слон,

  Сам жалезны, дужы ён.

  Рот зубасты разяўляе –

  Хутка яму, роў капае. (Экскаватар)

• Шлях мой просты, нават тупкі:

  За прыступкаю прыступка.

  Лесвіца ўгару ўзлятае,

  А прыступкі хтось глытае. (Эскалатар)

Ю

Я

• Жоўты Піліп да палкі прыліп.  (Яблык)

• Ляжыць калода пасярод  балота,
  Не гніе і не сохне. (Язык)
  Читать полностью:  http://www.vyaselka.ru/zagadki-chastka-9

• Я заўсёды ў роце, а не праглынеш. (Язык)

• Я з металу рукі маю,

  Карабель за нос трымаю.

  А апусцяць – тры рукі

  Разгарну на дне ракі. (Якар)

• Аднойчы дзядзька русы спаткаўся ў полі нам:

  Тырчаць угору вусы даўжэйшыя, чым сам. (Ячмень)